Indukzioaren arazoa

Indukzioaren arazoa da indukzioaren bidez lortutako emaitza epistemologikoki justifikatuta dagoen, hau da, indukzioak ezagutza sortzen ote duen. Platonekemandako definizio orokorraren arabera, ezagutza “benetako eta justifikatutako sinesmen” gisa kontsideratzen da, eta indukzioa ezagutza legitimotzat hartu nahi izanez gero, beharrezkoa da indukziotik eratorritako "sinesmen" horiek justifikatu ahal izatea.^[1]

Aristotelesek azaltzen zuen moduan, arrazoimenera iritsi ahal izateko bi bide daude: alde batetik dedukzioa, ez anpliatiboa dena eta egia bermatzen duena premisetatik ondorioetara pasatzerakoan. Premisak egiazkoak badira, ondorioak egiazkoak izango dira. Bestetik, indukzioa izango genuke, anpliatiboa dena (hortaz, munduari buruzko ezagutza handitzen duena) baina egiarik bermatzen ez duena. Hau da, premisak egiazkoak izan daitezke baina ondorioa faltsua suertatu. Aristotelesek behaketa fasean metodo induktibora jotzen zuen orokorpen bat lortzearren baina, behin hau lortuta, kasu partikularrak ikertu ahal izateko metodo deduktiboa erabiliko du. Modernitatearen garaian indukzioa alde batera utzi zen Descartesen eskutik, Indukzioaren ahuleziak nabarmendu baitzituen, orokorpena baita indukzioaren azpian dagoena.

Descartesen aburuz, dedukzioa ziurra da “ezagutza ziurra izan behar baita”. Haren ustez, zientzia premisa metafisiko ziurretan planteatu behar da; adibidez, kausa-efektu loturan. Premisak elkar lotuak egon behar dira, hortaz, ezagutza premisa metafisiko zalantzagabekoetan oinarritzea zuen asmotzat. Hau honela izanik, ez zituen distantziaz egindako ekintzak kontsideratzen.

1. ↑ (Ingelesez) John, Vickers,. «The Problem of Induction» plato.stanford.edu (Noiz kontsultatua: 2018-03-20).